Een betere concentratie, minder kans op chronische aandoeningen, meer energie en een gezondere bloedsuikerspiegel: slapen is ontzettend belangrijk voor onze gezondheid. Toch heeft één op de vijf Nederlanders van 12 jaar of ouder moeite met slapen en kampt maar liefst 10% van de Nederlanders met serieuze slaapproblemen.*
De één valt lastig in slaap, de ander wordt een aantal keren per nacht wakker of ontwaakt te vroeg in de ochtend. Welke variant ook op jou van toepassing is: slaaptekort is ontzettend vervelend. Vooral als het structureel is. Door een tekort aan slaap zijn we overdag namelijk minder scherp. We reageren emotioneler, maken fouten of veroorzaken zelfs ongelukken. En dat is niet zo vreemd, als je begrijpt wat slaap eigenlijk allemaal doet met ons lichaam en onze hersenen.
Allereerst geeft slaap ons brein de kans om te herstellen. In de nacht verwerken wat we overdag hebben meegemaakt. Maar ook ons lichaam herstelt tijdens de slaap. Spieren ontspannen en het adrenalineniveau gaat omlaag. Slaap zorgt er dus voor dat we tot rust komen. Maar dat niet alleen; het helpt ons ook om de volgende dag weer fris en fruitig te beginnen. Doordat we slapen zijn we in staat om nieuwe dingen te leren, herinneringen op te halen en logische beslissingen te nemen. Slaap herijkt onze emoties, bouwt ons immuunsysteem op, beïnvloedt onze stofwisseling en reguleert onze eetlust. Bovendien zorgt slaap ervoor dat we gezond oud worden. Met slaap verklein je de kans op veelvoorkomende ziektes zoals alzheimer, kanker, obesitas en diabetes. Als je de voordelen zo op een rijtje zet, kun je wel stellen dat slaap een wondermiddel is. Maar waarom slapen veel Nederlanders dan zo slecht?
Hoewel iedereen anders is, zijn er een aantal veelvoorkomende oorzaken van slaaptekort. Zo slapen veel mensen slechter tijdens periodes van stress. Het lichaam denkt dan dat het in actie moet komen om de bron van de spanningen aan te pakken. En dus helpt je lichaam jou een handje door adrenaline aan te maken. Er is gevaar! Daardoor voorkomt je lichaam juist dat je in slaap valt. In een gevaarlijke situatie ga je natuurlijk niet lekker rustig liggen slapen. Aan de slag met dat probleem!
Andere mensen ervaren niet zozeer stress, maar hebben gewoon veel aan hun hoofd. Ze krijgen dagelijks veel prikkels op zich af en nemen onvoldoende rust om die prikkels te verwerken. Eén van de grootste ‘prikkelbronnen’ is onze smartphone. De hele dag door krijg je appjes, mailtjes, pushmeldingen en telefoontjes. Iedere keer dat er iets binnenkomt reageert ons brein daarop. Door je telefoon af en toe weg te leggen en een rustige omgeving op te zoeken, geef je jouw brein de kans om tot rust te komen en die prikkels te verwerken. Ook als je veel aan je hoofd hebt, er overdag veel van je gevraagd wordt of als je je zorgen maakt over een bepaalde situatie, is het belangrijk om je hoofd rust te gunnen. Doe je dat niet, dan is de kans groot dat je ’s nachts wakker ligt. Jouw hoofd heeft dan namelijk de rust om alle informatie te verwerken en zich druk te maken over problemen waar je overdag tegenaan bent gelopen. En dat is zonde. Zoals gezegd helpt slaap ons juist om gebeurtenissen te verwerken en logische beslissingen te nemen. Als we ’s nachts piekeren in plaats van slapen, ontnemen we ons brein dus eigenlijk de kans om een slimme oplossing te verzinnen.
Naast stress en teveel prikkels, kan het ook zijn dat jouw leefgewoonten een goede nachtrust in de weg zitten. Cafeïne, alcohol, vet, zout en kruiden kunnen je slaapwaakritme behoorlijk verstoren. Ook een gebrek aan ritme en bepaalde medicijnen kunnen ervoor zorgen dat je ’s nachts een plafonddienst draait.
En het zal je niet verbazen: ook je omgeving beïnvloedt (de kwaliteit van) jouw slaap-waakritme verstoren.. Te warm, te koud, te licht of teveel lawaai: je lichaam reageert erop door je wakker te houden of te maken, zodat je er iets aan kunt doen.
Ons lichaam en ons brein zitten ontzettend vernuftig in elkaar. Ze werken goed samen en reageren op de informatie die jij binnenkrijgt. Wil je goed slapen, dan is het belangrijk om ze de juiste informatie aan te leveren. Hoe je dat doet, lees je binnenkort in een nieuw blog.
Wil je meer weten over slaap? Volg ons via social media of schrijf je in voor de nieuwsbrief voor tips over slaap en andere adviezen voor een goede gezondheid.